Het fysieke onderwijs in het mbo en hbo staat veel stil als onderdeel van de coronamaatregelen. Toch gaan vrijwel alle opleidingen door. Hierbij zijn online leeroplossingen essentieel. Lees verder voor tips en info over e-learning in het mbo en hbo.
Verplicht onderwijs op afstand
Eerst even de regels: tijdens de lockdown gelden voor mbo’s en hbo’s maar een paar uitzonderingen op het verplichte afstandsonderwijs. Alleen studenten die praktijklessen volgen, toetsen moeten afleggen of kwetsbaar zijn, mogen naar school komen. Voor alle anderen geldt: verplicht onderwijs op afstand. Maar hoe gaat dat online lesgeven in zijn werk?
Online lessen
Via veel communicatieplatforms kun je een klassikale lesruimte nabootsen met de functie voor videovergadering. Scholen gebruiken vooral Microsoft Teams of Google Hangouts, maar Zoom of Adobe Connect zijn ook goede opties. Tijdens de online lessen kun je studenten in kleine groepjes (break-out rooms) apart zetten, zodat ze kunnen overleggen of een opdracht kunnen maken. Omdat er minder interactie is dan tijdens fysieke lessen, blijft het een uitdaging om de student op afstand bij de les te houden.
Video’s, interactieve whiteboards en meer
Video’s kunnen helpen met de nodige afwisseling in de les. Videomateriaal wordt in het digitaal onderwijs steeds meer ingezet – zoals al besproken in onze blog over onderwijstrends in 2020 & 2021. Interactieve whiteboards zijn nog zo’n manier voor het vasthouden van de aandacht van studenten. De hele klas kan daar synchroon op samenwerken. Het actief betrekken van de student is belangrijk voor de motivatie en dit is in elke les mogelijk. De docent bereidt bijvoorbeeld een presentatie voor met vragen die iedere student individueel op zijn of haar scherm kan beantwoorden. Via Lessenup kun je gemaakte lessen kosteloos onderling delen. Teams komt met meer mogelijkheden om de les boeiender te maken: zo kun je een quiz starten, klassikale spelletjes spelen en polls opzetten. Dit kan ook met apps zoals Kahoot of Socrative.
Online opdrachten
Kon je in het klaslokaal nog rondlopen en over de schouders van de student meekijken, tijdens een digitale les gaat dat niet meer. E-learning vult dit gat, want hiermee houdt de docent op afstand toch zicht op de voortgang van de student. Veel scholen hebben in coronatijd om die reden gekozen voor het volledig online faciliteren van werkopdrachten. Voor scholen die e-learning niet gewend zijn, wordt hulp aangeboden. Veel distributeurs, portaalleveranciers en uitgevers verlenen tijdelijk gratis productlicenties aan scholen en studenten. Dit geldt voor zowel e-learning van grote educatieve marktpartijen als van individuele leveranciers. Met deze hulpmiddelen is de switch naar effectief online onderwijs sneller gemaakt.
Wijzigingen in het curriculum
Hoe je het ook wendt of keert, studenten moeten zonder fysiek onderwijs zelfstandiger aan de slag. De verdeling van bestede uren over begeleide onderwijstijd, beroepspraktijkvorming en zelfstudie in het mbo is dan ook flexibel. De eis van minstens 1600 studiebelastingsuren per studiejaar blijft vooralsnog gelijk, maar daarbinnen zijn aanpassingen aan het curriculum soms onvermijdelijk. Wanneer de doorstroming van studenten in gevaar komt, worden bijvoorbeeld stages ingekort of van invulling veranderd. Voor sommige vereisten binnen de opleiding bestaat dus speelruimte, zoals het niet aanbieden van keuzedelen en rekenen in het mbo. In het hbo zijn de veranderingen minder groot, door het kleinere aandeel van praktijklessen in het hoger onderwijs.
Toetsing op de schop
Hoewel examens, tentamens en toetsen in principe nog op school mogen gebeuren, voeren veel mbo’s en hbo’s ook die activiteiten nu online uit. Over het algemeen hanteren ze een minder vastomlijnd idee van hoe een student laat zien dat hij of zij over de juiste capaciteiten beschikt. Dat leidt soms tot creatieve oplossingen. Zo gebruiken sommige mbo’s nu bewijsstukken in de portfolio’s van de student als aangepaste examenvorm. Praktijkexamens worden bijvoorbeeld verplaatst naar een gesimuleerde setting op school, omdat ze op de examenlocaties niet meer kunnen doorgaan. Voor theorietoetsen op afstand is surveillance soms een optie. Met behulp van speciale programma’s blijft de student tijdens het maken van de toets via de webcam in beeld.
Welzijn van studenten
De overgang naar verplicht afstandsonderwijs is ingrijpend voor studenten. Zij ervaren dit heel verschillend: de één kan zich vanuit huis beter concentreren, terwijl de ander het juist veel moeilijker vindt. Voor die laatste groep zorgt het volledig digitale onderwijs voor concentratie- en motivatieproblemen. Hoewel het grootste deel van de studenten qua studievoortgang bijblijft, is het mentaal steeds moeilijker; ontmoeting is toch een essentieel onderdeel van elke opleiding. Nu dat fysiek niet meer kan, neemt eenzaamheid onder studenten toe. Veel onderwijsinstellingen geven studenten op hun website tips hoe met het thuiswerken om te gaan.
Voordelen van afstandsonderwijs
Heeft het verplichte onderwijs op afstand ook positieve dingen opgeleverd? In elk geval heeft de over het algemene “starre onderwijssector” in 2020 laten zien wel degelijk te kunnen innoveren. Een crisis zet aan tot verandering: veel ambities die al lange tijd hoog op de agenda stonden, zijn in een stroomversnelling geraakt. Elke docent is digitaal vaardig en op elke school behoren blended learning en e-learning tot de orde van de dag. Zo’n transitie naar het gebruik van meer nieuwe technologie is vaak hobbelig en wordt daardoor graag uitgesteld, maar levert uiteindelijk veel op. Ook na de coronacrisis zal het hele onderwijs hier profijt van hebben. Of je online lesgeven nou fijn vindt of niet, veranderingen geven een verfrissend perspectief. Zo zijn er bijvoorbeeld nieuwe inzichten gekomen rond flexibele examenvormen. Sommige scholen hebben ontdekt dat toetsmomenten minder vaak nodig zijn, of dat meer variatie in regionale procedures geen probleem hoeft te zijn. Kortom, het verplichte onderwijs op afstand is een flinke strop, maar brengt ook blijvende verbeteringen.
ExpertCollege
Benieuwd naar hoe wij kunnen helpen met onderwijs op afstand? Neem contact met ons op via info@expertcollege.com of bel ons via 020 545 33 80. We geven graag meer informatie of plannen een afspraak om (digitaal) toe te lichten.
Meer blogartikelen
