Veneuze terugstroom naar het hart

In het arteriële vaatstelsel stroomt het bloed dankzij de vooruitwerkende pompkracht van het hart. Iedere keer dat het hart samentrekt, stijgt de druk in de arteriën waardoor het bloed vooruit wordt geduwd. Wanneer het bloed eenmaal terechtkomt in het veneuze vaatstelsel is de druk een stuk lager (namelijk rond de 2 mmHg). Deze druk is in veel gevallen onvoldoende om het bloed tegen de zwaartekracht in terug naar het hart te duwen. Daarom maakt het veneuze systeem gebruik van de volgende mechanismen om dit toch voor elkaar te krijgen:

• de pompwerking van skeletspieren;
• de respiratoire pomp;
• vasoconstrictie.

De animatie laat zien hoe de pompfunctie van de skeletspieren helpt bij het naar boven duwen van het bloed. De skeletspieren krijgen hierbij hulp van de veneuze kleppen. Wanneer een spier contraheert, worden de venen samengedrukt. De drukverhoging die daardoor optreedt, opent de veneuze kleppen en zorgt dat het bloed omhoog wordt gepompt. Wanneer de spieren dan weer relaxeren, sluiten de kleppen. Dit voorkomt dat het bloed terugstroomt.

Daarnaast maakt het veneuze systeem ook gebruik van de ademhalingsbewegingen. Bij het inademen neemt de intra-abdominale druk toe doordat het diafragma naar beneden beweegt. Door deze verhoogde druk knijpen de venen samen en stroomt het bloed richting het hart. Dit wordt ook wel de respiratoire pomp genoemd.

Ten slotte helpt ook vasoconstrictie bij de veneuze terugstroom naar het hart. Dit mechanisme wordt gebruikt wanneer het lichaam snel meer bloed terug moet laten stromen naar het hart, bijvoorbeeld tijdens fysieke inspanning. De sympathische motorische neuronen van de venen worden gestimuleerd, wat tot vasoconstrictie leidt. Deze constrictie zorgt op haar beurt voor drukverhoging, waardoor het bloed richting het hart stroomt.